Pod koniec miesiąca konto świeci pustkami? Po 10% podwyżce sprzed dwóch miesięcy nie ma śladu. Przecież miała iść w całości na konto oszczędnościowe. Zarządzanie budżetem domowym jest kluczowe dla odpowiedzialnego planowania oszczędności i wydatków. Niezależnie od wysokości wypłaty, koszty stałe rosną wraz z przychodem. Trudno przerwać to zamknięte koło. Jednak da się.
Monitorowanie wydatków
Bez ustalenia wydatków jakie ponosi gospodarstwo domowe nie da się monitorować finansów. Nie ważne, czy w formie papierowej, czy elektronicznej należy zebrać wszystkie zobowiązania i je podliczyć. Dopiero po sprawdzeniu w jaki sposób rozkładają się wydatki można zacząć je modyfikować. Może się okazać, że wydatki z niektórych okresów przekraczają przychody rodziny. To bardzo zły znak. Korzystanie z debetu łatwo może doprowadzić do popadnięcia w długi.
Najprościej podzielić wydatki na kategorie. Ważne by nie były one zbyt szczegółowe, ponieważ wtedy ich kategoryzacja zajmie wieczność. Wydatki stałe takie jak rachunki można podciągnąć pod jedną kategorię. Warto dodać też zakładki w obszarze ubrania, kosmetyki, paliwo. Nieco szczegółowiej powinno się potraktować wydatki związane z jedzeniem. Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy mięsem czy nabiałem, a napojami gazowanymi i słodyczami.
Zobowiązania stałe
Podliczenie stałych wydatków jest najprostsze. Do nich zaliczają się wszelkiego rodzaju raty i opłaty za rachunki. Najprościej znaleźć je w historii przelewów bankowych. Opłaty za mieszkanie, raty kredytu, czy abonamenty i subskrypcje są wyszczególnione w historii konta. Z stamtąd można przepisać je do tabeli. To one stanowią największą część wydatków w budżecie domowym. Są to zwykle też te opłaty, których nie da się uniknąć.
Pozostałe zobowiązania
Pozostałe wydatki również należy umieścić w rozliczeniu budżetu domowego. Najprościej to zrobić zbierając paragony i wpisując je po koli do tabeli. Prowadzenie “mini” księgowości jest czasochłonne i nudne. W ciągu dnia często nie ma czasu na to by po każdych zakupach siadać przed komputerem i wklepywać wszystkie dane. Trzymanie paragonów w jednym miejscu np. w szufladzie czy kopercie zabezpieczy je przed zgubieniem. W ciągu tygodnia można poświęcić jeden wieczór na uzupełnienie listy. Ważne, by było to działanie systematyczne. Tylko wtedy przyniesie ono oczekiwany rezultat. Warto wtedy od razu kategoryzować wydatki na jedzenie, ubrania czy środki czystości.
Niektóre aplikacje bankowe same kategoryzują wydatki. Pozwala to jasno sprecyzować na co wydawane są pieniądze. Niestety działa to tylko i wyłącznie w przypadku płatności kartą. Korzystanie tylko z informacji podanych przez bank całkowicie pomija płatności gotówkowe. Może to prowadzić do sytuacji, gdzie pieniądze fizyczne po prostu nie istnieją w budżecie. Mimowolnie domownicy częściej będą korzystać z tej opcji.
Szukanie oszczędności
Oszacowanie wydatków pozwala na szybkie sprawdzenie w jakich miejscach można oszczędzić trochę pieniędzy. Negocjowanie abonamentu za telefon lub Internet pozwoli na zredukowanie kosztów stałych.
Najwięcej można oszczędzić w przypadku jedzenia. Podczas zakupów warto przeglądać oferty z promocjami oraz szukać tańszych zamienników. Dodatkowo może warto zastanowić się nad zredukowaniem ilości słodzonych napojów oraz słodyczy, które nie tylko obciążają portfel ale też negatywnie wpływają na zdrowie.
Kolejnym sposobem jest planowanie wyjść rodzinnych. Bardzo często cenny w weekendy są dużo wyższe niż w tygodniu. Kina, teatry, czy muzea oferują znacznie tańsze bilety np. w środy. Dodatkową zaletą jest mniejsza ilość ludzi w tych obiektach. Te działania wymagają czasu i zaangażowania. Jednak szukanie okazji można przerodzić w rodzinną zabawę. Pozwoli to dzieciom lepiej zwracać uwagę na szczegóły, rozwinie ich umiejętność wyszukiwania i sprawdzania informacji.
Podział finansów na bieżące i oszczędności
Nawet najlepszy plan budżetowy nie jest w stanie oszukać ludzkiej psychiki. Jeśli na koncie cały czas będzie widniała duża kwota łatwiej będzie wydawać pieniądze. Podświadomie domownicy będą wiedzieli ile jest w zapasie. Aby zapobiec takiej sytuacji dobrze jest mieć osobne konto oszczędnościowe. Pieniądze, które są i można do nich sięgnąć ale tylko w ostateczności. Nie mogą one być wliczane w bieżące wydatki.
Co więcej, to konto powinno być traktowane jako kolejne zobowiązanie. Domownicy, którzy planują oszczędzać 200 zł. powinni przelać tą kwotę na konto w momencie zapłaty za rachunki. Dzięki temu unika się sytuacji, gdy na konto oszczędnościowe odkłada się pieniądze, które zostaną z wypłaty. Dlatego, że najczęściej nie zostanie nic.
Margines na nieprzewidziane wydatki
Budżet domowy musi być elastyczny. Nie da się przewidzieć wszystkich wydatków w miesiącu. Często pojawiają się niespodziewane wizyty u dentysty, lekarza lub naprawa sprzętów domowych. Te wydatki powinny być pokryte z budżetu bieżącego. To dlatego na koncie powinna znajdować się kwota wyższa niż wydatki planowane. Dzięki temu, konto z oszczędnościami nie będzie nadwyrężane przez sytuacje, których z łatwością można by uniknąć. Jeśli w ciągu miesiąca nic się nie wydarzy nadwyżka zostanie. Można przelać ją na konto oszczędnościowe albo pozwolić sobie na zakup czegoś, co niekoniecznie jest potrzebne ale poprawi humor.
Bezmyślne wydawanie pieniędzy
Zaskakująco dużą cześć budżetu domowego pochłaniają bezmyślne zakupy. Korzystanie z promocji jest świetnym sposobem na oszczędzanie. Może się jednak przerodzić w zakup niepotrzebnych rzeczy. Jeśli coś jest na promocji warto zastanowić się, czy naprawdę zakup tego jest konieczny. Sklepy często oferują promocje 3 w cenie 2. Pytanie tylko, czy w przypadku jedzenia ten 3 produkt nie zostanie wyrzucony. Albo czy spodnie nie wylądują na dnie szafy i nikt się nimi nie zainteresuje. Wystarczy tylko dać sobie chwilę do namysłu. Pozwoli to na unikanie pokus w sklepach, które mają na celu zwiększenie konsumpcji.
Zmiana nawyków
Spotkania towarzyskie są świetnym sposobem na spędzanie wolnego czasu. Testowanie nowych barów i kawiarni pozwala na odkrycie nowych smaków. Wspiera też lokalny biznes i rozwój okolicy. Na cenę takiego wyjścia wpływa przede wszystkim pozytywne doświadczenie.
Jednak, kupowanie codziennie kawy w kawiarni nie ma większego sensu. Zwłaszcza, jeśli jest pita z papierowego kubka w drodze do pracy. Warto zastanowić się, czy w takiej formie jest warta swojej ceny. Zrobienie kawy z domu, w termicznym kubku będzie dużo tańsze. To samo tyczy się zamawiania jedzenia na wynos. Jeśli, czas na to pozwala warto samemu przygotowywać posiłki. Oszczędza to nie tylko pieniądze ale też dobrze wpływa na zdrowie.
Zmiana patrzenia na rzeczy
W ekonomii występuje pojęcie kosztów utraconych możliwości, nazywany też kosztem alternatywnym. Opisuje on jakie koszty ponosi jednostka przez brak maksymalnego wykorzystania dostępnych zasobów. W brew pozorom to pojęcie jest silnie powiązane z budżetem domowym.
Internet zapewnia nieograniczone możliwości dzielenia się rzeczami i przedawania ich online. Bardzo często ubrania, które już nie są potrzebne lądują na dnie szafy. Leżą tam kilka sezonów po czym są wyrzucane.
Większości domowych gospodarstw przegląda się całą garderobę minimum dwa razy w roku. Ten czas można wykorzystać na sprzedaż produktów. Wystarczy tylko zrobić zdjęcie i wrzucić je na któryś z popularnych serwisów. Istnieje możliwość, że ktoś zainteresuje się daną rzeczą i zamiast w koszu znajdzie nowego właściciela. Taka postawa nie dotyczy tylko ubrań ale też sprzętów elektronicznych, książek a nawet zabawek. Pozwoli to na odzyskanie części pieniędzy, które kiedyś wydano na zakup danego przedmiotu.
Warto też zrobić przegląd kanałów subskrypcyjnych. Wiele osób posiada jednocześnie kilka z nich. Jednak istnieje małe prawdopodobieństwo korzystania z nich w takim samym stopniu. Warto zastanowić się nad płaceniem za jeden z nich i zmienieniem subskrypcji w zależności od potrzeb. Działania marketingowe tych firm są bardzo silne. Nawet bez subskrypcji można sprawdzić ich ofertę i zobaczyć czy w danym miesiącu pojawia się coś co interesującego.